Robotika u rehabilitaciji djece

Robotski asistirani trening u kombinaciji sa visokospecijalizovanim programima re/habilitacije djece omogućuju najbolje moguće preduslove za postizanje funkcionalnog oporavka i smanjenje funkcionalnog ograničenja.  

Institut „Dr Miroslav Zotović“ je prvi u Bosni i Hercegovini obezbjedio pedijatrijskim pacijentima posljednju riječ tehnologije u neurorehabilitacijskoj medicini koja se primjenjuje od 2019. godine.

Robotska tehnologija se primjenjuje  u re/habilitaciji djece sa poremećajima kretanja, a najčešća  oboljenja i indikacije za primjenu robotike u neurorehabilitaciji dječije dobi su: 

• cerebralna paraliza, 

• povrede glave i  

• povrede kičmene moždine.

Primjena robotike u rehabilitaciji se zasniva na neuroplastičnosti, odnosno sposobnosti mozga da se nakon povrede ili oštećenja moduliše, reorganizuje  i uspostavi nove veze (sinapse) između nervnih ćelija koje preuzimaju  ulogu i funkciju oštećenih dijelova. Mozak djeteta je mnogo „plastičniji“ od mozga odrasle osobe tako da je vrlo bitno pravovremeno započinjanje treninga čime se dobijaju bolji rezultati.

U Institutu „Dr Miroslav Zotović“ je dostupan Lokomat koji je u ovom trenutku  vodeći i najpouzdaniji uređaj za mehanički podržan (rasterećenje) i kompjuterski usmjeren pokret (hodanje). Uz dvije veličine ortoza (pedijatrijske ortoze i ortoze za odrasle/veću djecu),  Lokomat je namijenjen za trening  hoda za djecu koja imaju poremećaj hoda, bez obzira na porijeklo njihovog onesposobljenja.

Kombinacija prilagodljivih pedijatrijskih ortoza  i dinamičkog sistema za suspenziju (rasterećenje, preuzimanje tjelesne težine pacijenta) i senzorno-motorna stimulacija osiguravaju trening hoda koji je najsličniji fiziološkom hodu. Pružanjem pravovremenog feedback-a u realnom vremenu uređaj Lokomat motiviše djecu i osigurava aktivno učešće, te povećava samoaktivaciju. Ovakav trening utiče na organizaciju funkcionalnog hoda u CNS-u i dugoročno poboljšava hod, kao i balans, mišićnu snagu i kardiorespiratornu izdržljivost.

U provođenju (re)habilitacije, stručni tim može izabrati unaprijed definisane parametre ili prilagoditi iste pojedinačnim potrebama djeteta i zajednički postavljenom terapijskom cilju.

Pacijenti se u ovu vrstu rehabilitacijskih procedura uključuju na preporuku nadležnog fizijatra koji upućuje svog pacijenta na timsku procjenu podobnosti za robotski asistirani trening. U Institutu „Dr Miroslav Zotović“ procjenu vrši  multidisciplinarni tim, kroz klinički pregled i putem standardizovanih testova navedenih u dokumentu kliničkog puta. Navedena timska procjena zahtijeva prijem na Dječije odjeljenje, kroz stacionar ili Dnevnu bolnicu u trajanju od 3 do 5 dana. Nakon završenih pregleda i testiranja organizuje se timski sastanak kome pored doktora specijalista/supspecijalista fizikalne medicine i rehabilitacije, fizioterapeuta i  radnog terapeuta, prisustvuju dijete i roditelj.  Razmatraju se mogućnosti uključivanja djeteta u trening,  donose se zaključci i postavljaju  ciljevi   robotski asistiranog treninga.

Izvođenje terapijskog programa preuzimaju fizioterapeuti i radni terapeuti, koji su sertifikovani za primjenu robotike u re/habilitaciji. Aktivnost pacijenta/djeteta se jednostavno prati i procjenjuje putem specijalnog kompjuterskog softvera koji dolazi uz uređaj Lokomat. Motivacija djeteta za trening se može povećati putem video igara ili drugim programima preko simulacije hoda na video ekranu.

Prema protokolu Instituta „Dr Miroslav Zotović“  priprema djeteta za trening traje 60 minuta,  a sam trening na Lokomatu  prosječno 30 minuta. Dužina trajanja treninga se prilagođava sposobnostima djeteta. Trening se provodi u kontinuitetu 20  terapijskih dana. Terapeut može kontinuirano prilagođavati parametre treninga prema sposobnostima pacijenta i prema fazi oporavka.

Objektivni parametri u medicinskoj dokumentaciji omogućavaju međusobnu komunikaciju unutar tima, pacijenta/porodice  i zdravstvenog osiguranja. Sigurno terapijsko okruženje nudi djetetu nove mogućnosti čime se može povećati  intenzitet treninga u različitim okruženjima.

Robotski potpomognuta rehabilitacija, za djecu koja su osigurana preko Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske, dostupna je uz adekvatnu uputnicu ljekara porodične medicine. Takođe, usluga je dostupna uz lično plaćanje prema cjenovniku koji možete pogledati ovdje.